जाडोमा फलफूल : मूल्य बढ्यो, छैन सुन्तला र बदामको व्यापार - www.pardafas.com

फलफूल बजार यतिखेर सुनसान प्राय बनेको छ । उपभोक्ता र फलफूल दुवैको अभावमा व्यापार घटेको व्यवसायीहरु बताउँछन् । यतिबेला सुन्तलाको सिजन हो तर सुन्तला पनि बजारमा कम मात्रै उपलब्ध रहको व्यवसायीहरुको भनाई छ । स्याउ, केरा र बदामको कारोबार पनि कम रहेको छ । नेपालमा उत्पादन कम, आयात बन्द लगायतको कारण सबै सामग्रीहरुको मूल्य समेत वृद्धि भएको छ । फलफूल व्यवसायी कमल पन्थले यस वर्ष सुन्तलाको उत्पादन गत वर्षको तुलनामा कम भएको बताए । सुन्तला उत्पादन गर्ने किसानले मूल्य नपाउने, उपभोक्ताहरुले बढी मूल्य तिर्नुपर्ने वर्तमान अवस्था रहेको उनको भनाई छ । किसानले उत्पादनमा मल, औषधि तथा मजदुरीमा ठूलो खर्च गरेपनि विचौलियाका कारण उचित मूल्य पाउन नसकेको उनले बताए । बजारमा विचौलियाको प्रभाव हाबी हुँदा किसान र थोक व्यवसायी प्रत्यक्ष कारोबार हुन नसकेको उनको भनाई छ । विचौलियाका कारण किसान र व्यवसायी दुवै पक्षलाई घाटा भएको उनले बताए । उनकाअनुसार विचौलियाहरुले फलको फूल खेल्न नपाउँदै किसानसँग सम्झौता गर्ने गरेका हुन्छन् । उनीहरुले फल फल्नु भन्दा अगाडी नै एड्भान्स दिएका कारण व्यापारीहरु सिधै गएर किन्न नमिल्ने उनले बताए । किसान र व्यपारीको बीचमा सम्झौता भएर कारोबार भए सबै पक्षलाई फाईदा हुने उनले बताए । सरकारले बीचको विचौलियाहरुलाई हटाउनुपर्नेमा जोड दिए । उनले किसान र व्यवसायीको सिधा सम्पर्क हुने वातावरण सरकारले बनाउनुपर्ने उनको भनाई छ । नेपाल फलफूल थोक व्यवसायी संघका कोषाध्यक्ष पुरुषोत्तम घिमिरेले जेनजी आन्दोलनपछि व्यापार कम भएको बताए । उनु भयो । उनले भारत र चीनबाट हुने आयात ठप्प हुँदा पनि व्यापारमा प्रभाव पारेको बताए । उनकाअनुसार तातोपानी नाका हुँदै नेपाल आउने कन्टेनरहरू रोकिएका छन् भने केरुङ नाकासमेत पुल बन्द भएको कारण सुचारु रूपमा आयात हुन सकेको छैन । उनले बजारमा स्याउ–केरा जस्ता प्रमुख फल आपूर्ति नुहँदा अभाव सिर्जना भएको बताए । उनले हाल केरा आयात बन्द हुँदा बजारमा केराको अभाव भएको पनि बताए । नेपाली उत्पादनलाई प्राथमिकता दिनुपर्ने भएपनि आगामी केही वर्षसम्म स्थानीय उत्पादनले मात्र माग धान्न नसक्ने उनको भनाई छ । बजारमा स्याउ केराको नै बढी कारोबार हुने उनले बताए । नेपालमा केरा उत्पादन भएपनि पर्याप्त नुहँने हुँदा माग धान्न मुस्किल हुने बताए । उनले सरकारले सरोकारवालासँग छलफल गरेर मात्रै फलफूलजन्य आयात रोक्ने नरोक्ने निर्णय गर्नुपर्नेमा जोड दिए । व्यवसायी सुमन ढुंगानाले चिसो मौसम र ठूलो संख्यामा जनशक्ति विदेशिएको कारण फलफूल खपत घटेको बताए । ढुंगानाकाअनुसार किसानले समयअगावै सुन्तला टिप्न थालेपछि सिजनमै अभाव भएको छ । तिहारपछि आउने सुन्तला दशैँमा नै टिपिँदा बजारमा कमी आएको र मूल्य पनि वृद्धि भएको उनले बताए । फलफुलको मात्रै होइन सिजनमा बदामको व्यापार पनि घटेको छ । व्यवसायी हरिनारायण साहले बदामको व्यापार गत वर्षको तुलनामा ६० प्रतिशतले घटेको बताए । उनले नेपालमा मान्छे नै नभएको कारण व्यापारमा कमी आएको बताए । शाहले आवश्यक खाद्यवस्तुमा आयात सहज बनाउन पनि सरकारलाई आग्रह गरे । उपभोक्ता वीरेन्द्र घिमिरेले फलफूल मंहगो भएको बताए । उनले किसानले कम मूल्य पाउने तर उपभोक्ताले बढी मूल्य तिर्नुपर्ने गरेको गुनासो गरे । विचौलियाका कारण मंहगी बढेको उनको भनाई छ । किसान र व्यापारी प्रत्यक्ष जोडिन सक्ने सरकारी संयन्त्र नहुँदा उपभोक्ता र किसान दुवै मारमा परेको उनले बताए । व्यवसायी मनु गुप्ताले चिसो बढेसँगै फलफूलको व्यापार पनि घटेको बताए । भारत–चीनबाट आयात कम भएपछि पनि बजारमा फलफूल पनि व्यापक कमी देखिएको उनको भनाई छ ।