क्यानडामा भयानक भूकम्प आउन सक्छ– वैज्ञानिकहरू (खतरा कति छ ?) - janatatimes.com

काठमाडौं, १८ साउन । के तपाईंलाई थाहा छ क्यानडाको जमिनमुनि एउटा यस्तो ठाउँ छ जहाँ लाखौं वर्षदेखि चुपचाप दबाब जम्मा भइरहेको छ। के यसले अचानक ठुलो भूकम्प निम्त्याउन सक्छ रु वैज्ञानिकहरूले युकोन क्षेत्रमा टिन्टिना फल्ट नामक रेखा पत्ता लगाएका छन्। यसले ७.५ म्याग्निच्युडको भूकम्प निम्त्याउन सक्छ। यो के हो र कहाँ छ ? टिन्टिना फल्ट एउटा लामो रेखा हो। यो युकोनबाट सुरु भएर अलास्कासम्म जान्छ। यसको लम्बाइ करिब १,००० किलोमिटर छ। यो ब्रिटिश कोलम्बिया हुँदै जान्छ र अर्को ठुलो रेखामा जोडिन्छ। यसले दक्षिणी क्यानडामा एउटा उपत्यका बनाउँछ। यो रेखा लाखौं वर्ष पहिले धेरै हल्लिन्थ्यो। तर विगत १२,००० वर्षदेखि शान्त छ। यो किन खतरनाक हुन सक्छ ?वैज्ञानिकहरूले यो फाल्टले बिस्तारै दबाब जम्मा गरिरहेको पत्ता लगाएका छन्। विगत २६ लाख वर्षमा यसको दुई पक्ष १,००० मिटर चिप्लिएका छन्। पछिल्लो १।३६ लाख वर्षमा ७५ मिटर। यो हरेक वर्ष अलिअलि सर्छ। अहिले चाप यति उच्च छ कि ७।५ म्याग्निच्युडको भूकम्प आउन सक्छ। यो भूकम्प जुनसुकै बेला पनि आउन सक्छ। सायद हाम्रो जीवनकालमा पनि। वैज्ञानिक थेरोन फिनले यो पुरानो कमजोर ठाउँ रहेको बताए। यसले पृथ्वीको चाप जम्मा गर्छ र अचानक विस्फोट हुन सक्छ। यो चाप कसरी पत्ता लाग्यो ?वैज्ञानिकहरूले उपग्रह र लिडर प्रयोग गरे। वैज्ञानिकहरूले जमिनमा अग्ला ठाउँ देखे। जुन पुरानो भूकम्पका निशानहरू हुन्। बरफमा भएका निशानले यो १२,००० वर्ष, १।३२ लाख वर्ष र २६ लाख वर्ष पहिले हल्लिएको थियो। अब ६ मिटरको चाप जम्मा भएको छ। यो भूकम्पको लागि पर्याप्त छ। खतरा कति छ?यो भूकम्पले डसन शहर (जहाँ १,६०० मानिस बस्छन्) जस्ता साना गाउँलाई क्षति पुर्‍याउन सक्छ। खानी र पहाडी क्षेत्रमा पहिरोको खतरा पनि छ। तर यो क्षेत्र पहिले नै भूकम्पका लागि परिचित छ। त्यसैले, खतरा धेरै ठुलो मानिएको छैन। तैपनि, सावधानी अपनाउनु आवश्यक छ। भूकम्प कहिले आउँछ ?कहिले विस्फोट हुन्छ भनेर कसैले भन्न सक्दैन। यसमा धेरै वर्ष लाग्न सक्छ वा अचानक आउन सक्छ। पुराना भूकम्प पत्ता लगाउन वैज्ञानिकहरूले फाल्टमा प्वालहरू खन्नु पर्नेछ। फिनले ६ मिटरको दबाब धेरै छ वा बढी अझै जम्मा हुन बाँकी रहेको बताए।