विश्व टेलिभिजन दिवस

टेलिभिजन आजको समयमा सबैभन्दा प्रभावशाली सञ्चार माध्यम मध्ये एक हो। यसले सूचना दिन्छ, शिक्षित बनाउँछ र मनोरञ्जन प्रदान गर्छ। प्रत्येक दिन लाखौं मानिसहरूले टेलिभिजन मार्फत विश्वलाई बुझ्ने र सोच्ने दृष्टिकोण निर्माण गर्छन्। हरेक नोभेम्बर २१ मा मनाइने विश्व टेलिभिजन दिवसले टेलिभिजन सूचना र मनोरञ्जनको माध्यम मात्र नभई, यो संस्कृति, विचार र मानिसहरूलाई जोड्ने सेतु हो भनेर सम्झाउँछ।

यो दिवस किन मनाइन्छ

संयुक्त राष्ट्रसंघले सन् १९९६ मा नोभेम्बर २१ लाई विश्व टेलिभिजन दिवसको रूपमा घोषणा गरेको थियो। यही वर्ष पहिलो विश्व टेलिभिजन फोरम सम्पन्न भएको थियो, जहाँ सञ्चारकर्मी र नीतिनिर्माताहरूले टेलिभिजनको प्रभाव, सार्वजनिक चेतना र विश्वव्यापी विकासमा यसको भूमिका’bout छलफल गरेका थिए। यस दिवसको उद्देश्य टेलिभिजन प्रविधिको उत्सव मनाउनु  मात्र होइन, यसको शैक्षिक, संवादात्मक र सामाजिक प्रभावलाई स्मरण गर्नु हो।

आजको सन्दर्भमा टेलिभिजनको भूमिका

आज पनि टेलिभिजन विश्वकै सबैभन्दा सहज र विश्वासिलो सूचना स्रोत हो। यसले विश्वका घटनाक्रम, सांस्कृतिक कथाहरू र विभिन्न दृष्टिकोणहरू प्रत्यक्ष रूपमा हाम्रो घरसम्म ल्याउँछ। धेरैका लागि, टेलिभिजन बाहिरी संसारसँगको मुख्य सम्पर्क हो। शैक्षिक कार्यक्र bमहरूले बालबालिकालाई सिक्न मद्दत गर्छन्, वृत्तचित्रहरूले विश्वका मुद्दा बुझाउँछन्, र समाचार च्यानलहरूले राजनीति, स्वास्थ्य र अर्थतन्त्रका महत्वपूर्ण जानकारी उपलब्ध गराउँछन्। 

तर डिजिटल युगले टेलिभिजनको स्वरूप परिवर्तन गरिदिएको छ। स्ट्रिमिङ प्लेटफर्म, अनलाइन प्रसारण र स्मार्ट टिभीहरूले दर्शकलाई अधिक स्वतन्त्रता दिएका छन् – के हेर्ने र कहिले हेर्ने भन्ने निर्णय उनीहरूको हातमा छ। तर यो स्वतन्त्रतासँगै गलत सूचना र पूर्वाग्रहपूर्ण सामग्रीको जोखिम पनि बढेको छ। त्यसैले दर्शकहरूले सचेत रहनु आवश्यक छ। स्रोत जाँच्नु, प्रश्न गर्नु र सोच विचार गरेर हेर्नु नै जिम्मेवार दर्शकको पहिचान हो।

हाम्रो स्क्रीन टाइमलाई अर्थपूर्ण बनाऔ 

विश्व टेलिभिजन दिवसले हामीलाई आफ्नो ‘हेर्ने बानी’ पुनर्विचार गर्न प्रेरित गर्छ।

• ज्ञान र सोच विस्तार गर्ने कार्यक्रम रोजौं।
• समाज, इतिहास र संस्कृतिका कथा बुझाउने सामग्रीमा ध्यान दिऊं।
• निष्पक्षता, नैतिकता र तथ्यपरकता पालन गर्ने प्रसारकहरूलाई समर्थन गरौं।
• परिवार र साथीहरूसँग हेरेका कार्यक्रम’bout कुरा गरौं, ताकि सचेत दर्शक बन्न सकियोस्।

टेलिभिजनको शक्ति यसको पहुँच र सोच निर्माण गर्ने क्षमतामा निहित छ। जब हामीले सचेत रूपमा प्रयोग गर्छौं, यो शिक्षाको, सहानुभूतिको र ज्ञानको माध्यम बन्न सक्छ।

यस नोभेम्बर २१ मा, तपाईंको स्क्रीनले केवल मनोरञ्जन होइन, चेतना र विकासको सन्देश पनि फैलाओस्। उद्देश्यपूर्ण रूपमा हेर्न सुरु गरौं।