विश्व स्वतन्त्रता दिवस

तत्कालीन अमेरिकी राष्ट्रपति जर्ज डब्लु बुशद्वारा घोषित, विश्व स्वतन्त्रता दिवसले इतिहासको एउटा यस्तो क्षणको सम्झना गर्दछ जसले विश्वको राजनीतिक परिदृश्यलाई पुन: आकार दिएको थियो। नोभेम्बर ९, १९८९ मा बर्लिनको पर्खालको पतन। पूर्वी र पश्चिम जर्मनी बीच विभाजनको प्रतीकको रूपमा उभिएको यो पर्खाल दशकौंको शीतयुद्ध तनाव पछि ढल्यो। बर्लिन पर्खालको साथमा आधुनिक इतिहासमा उत्पीडन र विभाजनको सबैभन्दा शक्तिशाली प्रतिमाहरू मध्ये एक पनि ढल्यो। 

यो दिनले पर्खाल भौतिक रुपमा भत्किएको मात्र होइन तर मानव भावनाको विजय, आफ्नो अधिकारको लागि उभिएका नागरिकहरूको साहस र लोकतान्त्रिक आदर्शतर्फ विश्वव्यापी परिवर्तनको सम्मान गर्दछ।

आजको विश्वमा स्वतन्त्रताको अर्थ

स्वतन्त्रता एक सार्वभौमिक मूल्य हो, तर यसको स्वरूप र अनुभव समाजअनुसार फरक देखिन्छ। कसैका लागि स्वतन्त्रता भन्नुको अर्थ मत हाल्ने अधिकार, अभिव्यक्ति स्वतन्त्रता, डरबिना बाँच्ने अधिकार, आफ्नो धर्म अभ्यास गर्ने स्वतन्त्रता वा सजिलै यात्रा गर्न पाउने स्वतन्त्रता हो।

विश्व स्वतन्त्रता दिवस हामीलाई यी अधिकारहरू स्वाभाविक वा स्थायी हुन् भनेर नसम्झन सम्झाउँछ। बर्लिन पर्खाल ढले पनि, आज पनि धेरै मानिसहरू अधिनायकवादी शासन, राजनीतिक दमन वा आधारभूत अधिकारविहीन अवस्थामा जीवन बिताइरहेका छन्।

आजको सन्दर्भमा नोभेम्बर ९ को महत्व

नोभेम्बर ९ को महत्व आजको विश्व परिप्रेक्ष्यमा झनै बढेको छ। विश्वका धेरै भागमा प्रजातन्त्र हुँदा पनि गलत सूचना प्रवाह हुने, अधिनायकवाद र राजनीतिक अस्थिरताबाट प्रभावित भइरहेका छन्। विश्व स्वतन्त्रता दिवस इतिहास सम्झन मात्रै होइन, चेतनशील रहन र कठिन संघर्षपछि प्राप्त स्वतन्त्रताको रक्षा गर्न सबैलाई आह्वान गर्ने अवसर हो।

हाम्रो साझा जिम्मेवारी

स्वतन्त्रता कुनै गन्तव्य होइन, यो निरन्तर जारी रहने प्रक्रिया हो। यसको संरक्षणका लागि सचेतना, प्रयास र सामूहिक जिम्मेवारी आवश्यक पर्छ। विश्व स्वतन्त्रता दिवसको अवसरमा, विभिन्न राष्ट्रका नागरिकहरूलाई यस्तो समाज निर्माणमा आफ्नो भूमिकाको सम्झना गराइन्छ जहाँ स्वतन्त्रता, न्याय र समानता फस्टाउन सकून्।