संयुक्त राष्ट्रसङ्घ दिवस

सन् १९४५ मा संयुक्त राष्ट्र सङ्घको विधान (चार्टर) कार्यान्वयनमा आएको सम्झनामा हरेक वर्ष अक्टोबर २४ मा संयुक्त राष्ट्रसङ्घ दिवस मनाइन्छ। दोस्रो विश्वयुद्धपछिको विनाश र अराजकताबाट उत्पन्न आवश्यकता अनुसार स्थापना गरिएको संयुक्त राष्ट्र सङ्घको मुख्य उद्देश्य शान्ति प्रवर्द्धन, विकास र अन्तर्राष्ट्रिय सहकार्य हो।

संयुक्त राष्ट्र सङ्घको उत्पत्ति

तीन दशक भित्रै दुई विश्वयुद्धको अनुभवले विश्वभरका नेताहरूलाई भविष्यमा यस्ता द्वन्द्व रोक्नका लागि एउटा अन्तर्राष्ट्रिय निकायको आवश्यकता महसुस गरायो। यही सन्दर्भमा अक्टोबर २४, १९४५ मा सुरक्षा परिषद्का पाँच स्थायी सदस्यसहित धेरै राष्ट्रहरूले संयुक्त राष्ट्र सङ्घको चार्टर अनुमोदन गरे। त्यस दिनदेखि यो दिवस बहुपक्षीय संवाद, साझा उत्तरदायित्व र समृद्ध भविष्यको प्रतीकको रूपमा मनाइन्छ।

संयुक्त राष्ट्र सङ्घको भूमिका र प्रभाव

संयुक्त राष्ट्र सङ्घले विश्वका धेरै चुनौतीहरूलाई सम्बोधन गर्न काम गरिरहेको छ। अन्तर्राष्ट्रिय शान्ति र सुरक्षाको संरक्षणदेखि लिएर जलवायु परिवर्तन, मानवीय सङ्कट, सार्वजनिक स्वास्थ्य र मानवअधिकारसम्म यस संस्थाको पहुँच छ। यसका सहायक निकायहरू जस्तै: विश्व स्वास्थ्य सङ्गठन , युनिसेफ, संयुक्त राष्ट्र विकास कार्यक्रम र  संयुक्त राष्ट्र शरणार्थी उच्चायुक्तको कार्यालय विश्वभर कार्यरत छन्। यी संस्थाहरूले सहयोग पुर्‍याउने, अन्तर्राष्ट्रिय मापदण्ड बनाउने र सङ्कटमा समन्वय गर्ने काम गर्छन्।

सबै राष्ट्रका लागि साझा मञ्च

संयुक्त राष्ट्र सङ्घका १९३ सदस्य राष्ट्रहरू छन्। देश सानो वा ठुलो भए पनि यस मञ्चमा आफ्नो आवाज उठाउन सक्छ। महासभा, सुरक्षा परिषद् र आर्थिक तथा सामाजिक परिषद् जस्ता संरचनाहरूले महत्त्वपूर्ण निर्णयहरू लिन्छन्। यी निकायहरूमार्फत शान्ति स्थापना, दिगो विकास र अन्तर्राष्ट्रिय सहकार्यका नयाँ विचारहरू अघि सारिन्छन्।

आजको विश्वले युद्ध, महामारी, असमानता र जलवायु सङ्कटजस्ता जटिल चुनौतीहरू सामना गरिरहँदा संयुक्त राष्ट्रसङ्घ अझै पनि कूटनीति र समाधानको एक महत्त्वपूर्ण थलो बनेको छ।