चैते दसैं

चैत्र महिनामा पर्ने नवरात्रिलाई चैते दसैं भनिन्छ। चैते दसैं यसमा पनि बडादसैंमा जस्तै भगवती जगदम्बा दुर्गा भवानीको विशेष आराधना, उपासना गरिन्छ। यद्यपि वर्षभरिका चारवटै नवरात्र (चैत्र शुक्लपक्ष, आषाढ शुक्लपक्ष, आश्विन शुक्लपक्ष र पौष शुक्लपक्ष) मा शक्तिस्वरूपा भगवतीको पूजाआराधना गर्ने विधान छ।

चैत्र महिनामा पर्ने नवरात्रिलाई वासन्ती नवरात्र (चैते दसैं) भनिन्छ। यस नवरात्रमा स्वयं मर्यादा पुरुषोत्तम भगवान श्रीरामचन्द्रले भगवतीको उपासना गरी शक्ति आर्जन गर्नुभएको प्रसंग रामायणलगायत इतिहास पुराणमा पाइन्छ। रावणसँगको युद्धका क्रममा शक्तिहीन हुँदा भगवानले आद्याशक्ति भगवती जगदम्बाको उपासना गरी भगवतीबाट विशेष शक्ति र आशीर्वाद प्राप्त गर्नुभयो। यसरी शक्ति प्राप्त भएपछि रावणलाई पराजित गरी विजयोत्सवका रूपमा भगवानकै आज्ञाले विजया दशमी मनाउने गरिएको हो। चैते दसैं

मार्कण्डेय पुराणमा स्वयं भगवतीले यस समयमा गरिने महापूजाको विधिसमेत बताउनुभएको छ। नवरात्रको प्रथम दिन विधिपूर्वक घटस्थापना गरी भगवतीलाई आवाहन गर्ने विधान छ। चैते दसैं दिन शात्रोक्त विधिले घटस्थापना गरी जमरा राखिन्छ र दैनिक रूपमा भगवतीको विशेष पूजा गरी दुर्गा सप्तशती, देवी भागवतलगायत पाठ गरिन्छ। जनजनमा उत्साह र उमंग जगाउने पर्वका रूपमा दसैंलाई लिइन्छ। नवरात्रको अवसरमा भगवतीको उपासना गरी आशीर्वाद प्राप्त गरिन्छ। भगवानको जन्मोत्सवमा भगवानको पूजा उपासना गर्नाले भगवत् कृपा प्राप्त भई मानिसको कल्याण हुन्छ।