विश्व बाल दिवस

हरेक बालबालिका भविष्यको आशा हुन्। तर हरेक बालबालिका समान अवसरमा बाँच्न पाउँछन् भनेर भन्न सकिँदैन। यही कारण, हरेक वर्ष नोभेम्बर २० मा विश्व बाल दिवस मनाइन्छ, जसले बालअधिकार र तिनीहरूको सुरक्षाप्रति ध्यान दिलाउँछ। यो दिनले हामीलाई सम्झाउँछ कि बालबालिकाको अधिकार केवल कागजमा होइन, व्यवहारमा पनि सुनिश्चित हुनुपर्छ।

दिवसको उद्देश्य

विश्व बाल दिवसको उद्देश्य सरल छ, हरेक बालबालिकालाई सुरक्षित, शिक्षित र सशक्त बनाउने वातावरण सिर्जना गर्नु। यो युनिसेफले अगुवाइ गरेको विश्वव्यापी अभियान हो, जसले बालबालिकाको अधिकारको सम्मान, संरक्षण र प्रवर्द्धनमा जोड दिन्छ। शिक्षा, स्वास्थ्य, समान अवसर र हिंसामुक्त बालपन यी चार आधार हुन् जसले भविष्यको समाज बलियो बनाउँछ।

बालअधिकारको सार

सन् १९८९ मा संयुक्त राष्ट्रसंघले बालअधिकार सम्बन्धी महासन्धि (Convention on the Rights of the Child) पारित गरेपछि बालअधिकार विश्वस्तरमा औपचारिक रूपमा मान्यता पायो। यसको मर्म के हो भने–

• हरेक बालबालिकाले प्रेम र हेरचाह पाउने अधिकार राख्छ।
• उनीहरूलाई शिक्षा र स्वास्थ्यजस्ता आधारभूत सेवा प्राप्त गर्नुपर्छ।
• उनीहरूको आवाज सुन्न र सम्मान गर्नुपर्छ।
• उनीहरू हिंसा, शोषण र भेदभावबाट मुक्त रहनुपर्छ।
• यी अधिकारहरू हरेक देश, हरेक परिवार र हरेक समुदायले व्यवहारमा उतार्नुपर्ने साझा प्रतिवद्धता हुन्।

हाम्रो जिम्मेवारी

परिवर्तन सचेतनाबाट सुरु हुन्छ। आफ्ना बालबालिकाहरू सँग उनीहरूको अधिकार’bout कुरा गर्नुहोस्। विद्यालय र समुदायलाई बालबालिकाको आवाज सुन्न र उनीहरूलाई असर गर्ने निर्णयमा सहभागी गराउन प्रोत्साहित गर्नुहोस्। शिक्षा, पोषण र मानसिक स्वास्थ्य कार्यक्रमहरूलाई समाबेश गर्नुहोस्। सानो प्रयास पनि ठूलो परिवर्तनको आधार बन्न सक्छ। बालबालिकाको स्वतन्त्रता र अधिकार सुनिश्चित गर्नु सामूहिक प्रयास हो। जबसम्म हरेक बालबालिका सुरक्षित र अवसर पाएका महसुस गर्दैनन्, तबसम्म हाम्रो जिम्मेवारी पूरा हुँदैन।