विश्व धुम्रपान विरुद्धको दिवस
हरेक वर्ष मे ३१ मा विश्वभरि विश्व धुम्रपान विरुद्धको दिवस मनाइन्छ। यो दिवस विश्व स्वास्थ्य संगठन (WHO) को नेतृत्वमा सुरु गरिएको विश्वव्यापी अभियान हो, जसले धुम्रपान तथा सुर्तीजन्य पदार्थको प्रयोगबाट हुने स्वास्थ्य जोखिम’bout जनचेतना फैलाउने र यसको प्रयोग घटाउन प्रभावकारी नीतिहरूको वकालत गर्ने उद्देश्य राख्दछ।
विश्व स्वास्थ्य संगठनका अनुसार सुर्तीजन्य पदार्थको प्रयोग अझै पनि विश्वभरि रोक्न सकिने रोग र मृत्युको प्रमुख कारण हो। हरेक वर्ष ८० लाखभन्दा बढी मानिस यसका कारण ज्यान गुमाउँछन्, जसमा करिब १३ लाख जना सेकेन्ड ह्याण्ड स्मोकको असरबाट प्रभावित हुने धुम्रपान नगर्ने मानिसहरू पनि पर्छन्।
विश्व धुम्रपान विरुद्धको दिवस किन महत्त्वपूर्ण छ?
सुर्तीजन्य पदार्थको असर केवल व्यक्तिगत स्वास्थ्यमा मात्र सीमित छैन। यो सामाजिक, आर्थिक र वातावरणीय समस्या पनि हो। धुम्रपान र सुर्तीजन्य उत्पादनको प्रयोगले क्यान्सर, मुटु रोग, स्ट्रोक, फोक्सोका समस्या जस्ता थुप्रै गम्भीर रोगहरू निम्त्याउँछ।
त्यति मात्र होइन, सुर्तीखेतीले वन फँडानी, माटो क्षय र पानी प्रदूषणजस्ता वातावरणीय क्षति पनि पुर्याउँछ। साथै, सुर्ती उद्योगले गरिब समुदाय, युवा पुस्ता र कमजोर वर्गलाई भ्रामक प्रचार र आक्रामक विज्ञापनमार्फत निशाना बनाउने गरेको पाइन्छ।
२०२५ को अभियान: “प्रलोभनको पर्दाफास गरौं”
विश्व स्वास्थ्य संगठनले विश्व धुम्रपान विरुद्धको दिवस २०२५ को नाराको रूपमा
“प्रलोभनको पर्दाफास गरौं: सुर्ती तथा निकोटिनजन्य उत्पादनका उद्योगगत चालबाजी उजागर गरौँ” तय गरेको छ।
यो वर्षको अभियानले सुर्ती तथा निकोटिन उद्योगले आफ्ना हानिकारक उत्पादनहरू विशेषगरी बालबालिका र युवाहरूलाई आकर्षक बनाउन अपनाउने रणनीतिहरूलाई उजागर गर्न ध्यान दिन्छ।
विश्व स्वास्थ्य संगठनको उद्देश्य यस्ता चालबाजीहरू सार्वजनिक गरी कडासँग नियमन गर्ने नीतिहरू ल्याउन र स्वास्थ्य सुरक्षामा योगदान दिनु हो — जस्तै, लोभलाग्दा स्वाद भएका उत्पादनहरूमा प्रतिबन्ध लगाउने पहल।
तपाईंले के गर्न सक्नुहुन्छ?
- जनचेतना फैलाउनुहोस्: धुम्रपानका हानिको सम्बन्धमा जानकारी फैलाउनुहोस्। साथीभाइ, परिवार वा समुदायमा धुम्रपान नछोड्नेजस्ता विषयमा छलफल गर्नुहोस्।
- नीति सुधारको समर्थन गर्नुहोस्: सुर्तीजन्य विज्ञापनमा प्रतिबन्ध, कर वृद्धिजस्ता कडा नीति ल्याउन दबाब सिर्जना गर्नुहोस्।
- धुम्रपान छोड्न प्रोत्साहन गर्नुहोस्: तपाईं वा तपाईंका चिनजानमा कसैले धुम्रपान गर्ने हो भने सहयोग र उपचार विकल्पको जानकारी गराउनुहोस्। (जस्तै: परामर्श सेवा, निकोटिन रिप्लेसमेन्ट थेरापी आदि।)
- युवाहरूको संरक्षणलाई प्राथमिकता दिनुहोस्: बालबालिका र किशोर-किशोरीहरूलाई धुम्रपान र भेपिङका यथार्थ प्रभावको सम्बन्धमा सचेत गराउनुहोस्।
सुर्तीमुक्त भविष्य सम्भव छ
हरेक प्रयास महत्त्वपूर्ण हुन्छ। हरेक आवाजले परिवर्तन ल्याउन सक्छ।
विश्व धुम्रपान विरुद्धको दिवस २०२५ मा, आउनुहोस्, हामी सबै मिलेर स्वस्थ, सफा र न्यायपूर्ण भविष्यतर्फको यात्रामा दृढ संकल्प गरौँ — सुर्तीको नियन्त्रणमा नभएको संसार बनाऔँ।