विश्व योग दिवस
By
Nepali Patro
हरेक वर्ष जुन २१ मा मनाइने विश्व योग दिवस शारीरिक, मानसिक र भावनात्मक स्वास्थ्यको महत्त्वलाई उजागर गर्ने एक विश्वव्यापी अभियानमा रूपान्तरित भइसकेको छ। योगको प्राचीन अभ्यासको सम्मान गर्नुका साथै, यो दिवसले आत्मिक शान्ति र समग्र कल्याणतर्फ व्यक्तिलाई डोर्याउने योगको प्रभावकारी भूमिकालाई पनि सम्झाउँछ।
इतिहास र महत्व
विश्व योग दिवसको अवधारणा भारतका प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीको दृष्टिकोणबाट आएको हो। सन् २०१४ मा संयुक्त राष्ट्र सङ्घ महासभालाई सम्बोधन गर्ने क्रममा उनले पहिलो पटक अन्तर्राष्ट्रिय योग दिवस मनाउन प्रस्ताव गरेका थिए। उनले योगले आत्मिक, मानसिक र शारीरिक स्वास्थ्यमा ल्याउने सकारात्मक प्रभावलाई विश्वभर फैलाउने उद्देश्य राखेका थिए। त्यस वर्ष नै संयुक्त राष्ट्र सङ्घ महासभाले प्रस्ताव पारित गर्दै जुन २१ लाई विश्व योग दिवसका रूपमा मान्यता दिएको थियो।
एक सार्वभौमिक अभ्यास: योग
योग शरीर, मन र आत्मालाई एकसाथ जोड्ने समग्र अभ्यास हो। यसमा ध्यान, श्वासप्रश्वासको अभ्यास (प्राणायाम) र शारीरिक आसनहरूको संयोजन हुन्छ। पतञ्जलिको योग सूत्र जस्ता प्राचीन शास्त्रहरूको मार्गदर्शनमा आधारित योगले आन्तरिक शान्ति, आत्म चेतना र आत्मिक उन्नतिमा सहयोग गर्छ। अहिले योग भौगोलिक र सांस्कृतिक सीमाहरू पार गर्दै विश्वभर फैलिएको छ भने यो तन्दुरुस्ती, स्वस्थ जीवनशैली र तनाव व्यवस्थापनका लागि प्रभावकारी उपकरण बनेको छ।
योग गर्नुको फाइदाहरू
दैनिक रूपमा योग अभ्यास गर्दा पाचन प्रणाली सुदृढ हुन्छ र मोटोपना, मधुमेह तथा उच्च रक्तचाप जस्ता दीर्घ रोगहरूको व्यवस्थापनमा सहयोग पुग्छ। यसले शरीरको लचिलोपन, मांसपेशी बल, सन्तुलन र सही शारीरिक बनावटमा सुधार ल्याउँछ।
योगले तनाव कम गर्न, एकाग्रता बढाउन, जागरूकता र मानसिक स्थिरता कायम राख्न मद्दत गर्छ। भावनात्मक स्थिरता, आत्मबल वृद्धि, र सकारात्मक सोच निर्माणमा पनि यसले महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्छ। आत्म चेतना बढाउँदै, यो अभ्यासले आन्तरिक शान्ति र ब्रह्माण्डसँगको एकताको अनुभूति गराउँछ।
निष्कर्ष
विश्व योग दिवसले हामीलाई योगले जीवनमा ल्याउने रूपान्तरणकारी क्षमताको सम्झना गराउँछ। जब हामीले दैनिक जीवनमा योगलाई समावेश गर्छौँ, तब हामी आफूप्रति मात्र होइन, अरूप्रति पनि अझ बढी शान्त, सन्तुलित र जोडिएको महसुस गर्छौँ।
तपाईँ अनुभवी योग अभ्यासकर्ता हुनुहुन्छ वा अझै सुरुआतमै हुनुहुन्छ, यो दिवसले तपाईँलाई स्वस्थ जीवनतर्फको यात्रामा अगाडि बढ्ने निम्तो दिन्छ।